Het oudste fietspad van Nederland

Hoewel het voor ons vandaag de dag onvoorstelbaar lijkt, was er een tijd dat er geen fietspaden bestonden. Daar kwam 135 jaar geleden – in september 1885 – verandering in.

Een houten ros?
Eerst duiken we iets verder geschiedenis in. Rond 1867 werden de eerste fietsen vanuit Parijs naar Nederland geïmporteerd. Destijds was de naam ‘stalen ros’ nog niet helemaal adequaat: de fietsen hadden namelijk een houten frame en met ijzer beslagen wielen, die sterk in formaat verschilden, zoals te zien op de bovenstaande foto.

Kinderkopjes of gravel?
In een brief ondertekend door 44 fietsers, verzocht student Antoon Oudemans het stadbestuur een van de wandelstroken van de Maliebaan open te stellen voor fietsers. Deze gravel wandelstrook leende zich relatief goed voor de snelwielersport, zoals dat toen heette. De rest van de weg was namelijk bestraat met kinderkopjes. Nu kan je je voorstellen dat dat niet zo lekker fietst wanneer je banden met ijzer beslagen zijn.

Nederland, fietsland
Met de goedkeuring van dit voorstel was het eerste fietspad een feit! Fietsers hadden op dit fietspad zelfs speciale rechten. Voetgangers moesten voorrang verlenen, en het was ruiters niet toegestaan van het pad gebruik te maken. Toch was het nog onwennig: in De Kampioen – het tijdschrift van de ANWB, dat twee jaar eerder aan dezelfde Maliebaan was opgericht – klaagden fietsers over asociale voetgangers, die geen ruimte wilden maken. Er was echter geen ontkomen aan. Met de komst van de veiligheidsfiets (met twee even grote wielen) nam de populariteit van fietsen enorm toe. Rond 1900 reden in Nederland al 100.000 fietsers, rond 1920 twee miljoen en rond 1940 vier miljoen.

(Bron: Canon van Nederland, Foto: Het Utrechts Archief)